Jerzy Koszewski

KOŁO ABSOLWENTÓW

Koło Absolwentów powstało w sposób legalny i formalny na I Zjeździe Absolwentów i Profesorów jesienią 1958 roku. Ta data stanowi początek jego istnienia i wieloletniej działalności społecznej zrzeszonych w nim absolwentów, a zwłaszcza członków zarządu i Komitetów organizacyjnych odbytych dotychczas pięciu zjazdów. Koło Absolwentów wywodzi swój rodowód ze spotkań studiujących absolwentów, przeważnie rocznika 1952, którzy w okresie ferii świątecznych spotykali się przed sylwestrem w auli szkoły ze swymi już pracującymi koleżankami i kolegami z Białegostoku. Rej wśród nich wodził śp. Ryszard Kraśko i zawsze na nich bywał... oczywiście niezapomniany profesor Zbigniew Troczewski, który grał na fortepianie, a myśmy tańczyli w takt walca czy tanga.

Ten i ów czasami przynosił butelkę wina, pierniki i wówczas „czara złota” ochoczo krążyła z rąk do rąk.

W 1958 roku kilku zapalonych wychowanków naszej „Alma Mater” postanowiło zorganizować zjazd absolwentów z prawdziwego zdarzenia.

Prawdę mówiąc, oprócz innych szczytnych celów, które nam przyświecały przy organizacji pierwszego zjazdu, mieliśmy wówczas jeszcze jeden przyziemny, a mianowicie pragnęliśmy na nim znaleźć sobie kandydatki na żony, bowiem byliśmy jeszcze kawalerami.

Na zjazd przybyło liczne grono koleżanek i kolegów i mimo powszechnej opinii uczestników, że był on udany i atrakcyjny, a czas upłynął w miłej, koleżeńskiej atmosferze, to jednak nadal pozostaliśmy ludźmi wolnymi.

Zjazd miał bardzo ciekawy program artystyczny wykonany przez nasze koleżanki i kolegów z czasów sztubackich, którzy jeszcze nie zapomnieli swych wierszy i skeczów deklamowanych na uroczystościach szkolnych oraz śpiewanych wtedy piosenek. Część artystyczna odbywała się pod hasłem „Szkoła Absolwentom – absolwenci szkole”, gdyż również i uczennice przygotowały na zjazd bardzo ciekawy program artystyczny.

Niestety w moim prywatnym „archiwum domowym” nie znalazłem dokumentów z nazwiskami organizatorów I i II zjazdu, a pamięć mnie już zawodzi  i dlatego serdecznie przepraszam te koleżanki i tych kolegów, którzy wespół ze mną organizowali te zjazdy.

Pamiętam, że na czele Komitetu Organizacyjnego I Zjazdu stanął dyrektor Józef Humeńczyk, a ja pełniłem funkcję sekretarza. Skarbnikiem była chyba nieobecna Zofia Hrynaszewska, a oprócz niej moi koledzy ze „starej gwardii” – Zygmunt Pepiński, Kazimierz Sikorski, Sergiusz Czarnecki i inni.

Następny, II Zjazd odbył się w 1968 roku i jego organizatorem byli także moi koledzy – śp. Pan Dyrektor Edward Folwarski, który w jego przygotowanie wniósł iście amerykańskie tempo i pomysłowość oraz hiszpański temperament w czasie trwania, zwłaszcza podczas balu.

W części artystycznej wystąpiła Białostocka Orkiestra Symfoniczna, a w części tanecznej – orkiestra zaprotegowana przez naszego absolwenta, ówczesnego dyrektora „Pasmanty” Tadeusza Wnorowskiego.

Właśnie na tym zjeździe na wniosek kolegi Edwarda Kucejki przeprowadzono zbiórkę na postawienie pomnika nagrobkowego zmarłej w 1968 roku Pani Profesor Marii Sztobryn.

Zabawa w niedzielę trwała aż do białego rana i na koniec zostałem sam z żoną na parkiecie i ze skarbnikiem Zygmuntem Pepińskim, który miał zapłacić orkiestrze za grę do umówionej godziny.

Po powrocie do domu ledwie zdążyłem przyłożyć głowę do poduszki, zadzwonił do mnie dyrektor z wiadomością, że szkoła została okradziona i jak się potem okazało, to właśnie członkowie orkiestry zabrali z pracowni różne pomoce naukowe, które na szczęście szkoła odzyskała.

Następny III Zjazd, jak wynika z posiadanego protokołu był zorganizowany przez komitet wybrany na zebraniu absolwentów odbytym w dniu 25 marca 1985 roku i który ukonstytuował się następująco:

1. Jerzy Koszewski                                     przewodniczący

2. Zofia Doroszkiewicz                               sekretarz

3. Zofia Tercjak (z domu Hrynaszewska)     skarbnik

4. Krystyna Brzozowska                             dyrektor

5. Edward Kucejko                                     członek

6. Jerzy Ryszkowski                                   członek

7. Leon Dubowski                                      członek

8. Danuta Lach-Niewiadomska                    członek

Komitet ustalił, że na zjeździe mogą wziąć udział wszystkie roczniki absolwentów od 1900 roku, a odbędzie się on w dniach 5 i 6 października 1985 roku.

Program III Zjazdu obejmował między innymi:

¨    Dzieje szkoły od roku 1900 do 1985 we wspomnieniach profesor Zofii Liedke, dyrektora Józefa Humeńczyka i profesora Jerzego Ryszkowskiego;

¨    Część artystyczną w wykonaniu zespołów ZSHE w Białymstoku;

¨    Wspólny posiłek w stołówce internatu szkoły;

¨    Wieczór towarzyski, który się odbył w restauracji „Romantyczna”;

¨    Trybunę wspomnień i wybory nowego Zarządu Koła Absolwentów.

Zjazd jak zwykle przebiegał w niepowtarzalnej, sztubackiej atmosferze, a uczestnicy świetnie bawili się w restauracji w takt poloneza, walca, tanga i innych melodii. 

Niestety, na tym zjeździe zabrakło nam już wielu niezapomnianych profesorów: Pani Marii Sztobryn, Józefa Tutki i profesora Zbigniewa Troczewskiego.

Na zjeździe do Zarządu zostali wybrani: Tadeusz Jabłoński, Jerzy Koszewski, Krystyna Kummer, Henryk Marciukiewicz, Kazimiera Pylińska, Jerzy Ryszkowski, Halina Świerzowska, Hanna Szczepankowska, Zofia Tercjak, Luba Zacharczuk, Irena Zwolińska i Teresa Zakrzewska.

Zarząd ukonstytuował się w następującym składzie:

1. Jerzy Koszewski – przewodniczący
2. Irena Zwoleńska – zastępca przewodniczącego
3. Zofia Tercjak – skarbnik
4. Krystyna Kummer – sekretarz

Pozostałych zarejestrowano jako członków.

Uczestnicy zjazdu podjęli ważną uchwałę, iż następne zjazdy będą się odbywać co 5 lat, które tak szybko minęły, że wybrany Zarząd w pocie czoła zorganizować musiał kolejny IV Zjazd w dniach 6 i 7 października 1990 r. w 90 rocznicę szkolnictwa handlowo-ekonomicznego na Białostocczyźnie. 

IV Zjazd miał bardzo uroczystą oprawę, gdyż rozpoczęto go nabożeństwem w kaplicy przy ul. Pogodnej, podczas gdy wszystkie poprzednie oficjalnie nie przewidywały żadnych nabożeństw (odbyły się one oczywiście nieoficjalnie w kościele św. Wojciecha), a ponadto ufundowano tablicę poświęconą pamięci profesorów i uczniów, którzy zginęli i zostali zamordowani w czasie II wojny światowej.

W organizację zjazdu wiele wysiłku i inwencji włożył Pan dyrektor Adam Anastaziuk.

W części oficjalnej dotyczącej 90-letniej historii szkoły wystąpili:

¨    Doc. Dr hab. Adam Dobroński: część dydaktyczno-naukowa

¨    Dyr. Edward Folwarski

¨    Jerzy  Koszewski – przewodniczący Koła Absolwentów

Pozostałe części zjazdu były podobne do poprzedniego III Zjazdu, a uczestnicy jednomyślnie wybrali na przewodniczącego mgr Jerzego Koszewskiego. Do nowych władz weszli: Zofia Tercjak, Krystyna Kummer, Jerzy Ryszkowski, Tadeusz Jabłoński, Luba Sacharczuk, Henryk Marciukiewicz, Grzegorz Konachowicz, Janina Niechwiej, Zbigniew Orzeszko, Irena Zwoleńska         i Agnieszka Dudzińska.

Niżej wymienionym osobom powierzono funkcje:

1. Irenie Zwoleńskiej – wiceprzewodniczącej
2. Zofii Tercjak – skarbnika
3. Krystynie Kummer – sekretarza.

(zdj. 70)

Szkoła, a wraz z nią i absolwenci, bardzo starannie przygotowywali się do uczczenia 95-lecia jej działalności i do V Zjazdu Profesorów i Absolwentów, którego termin ustalono na 7 i 8 października 1995 roku.

W ramach obchodów tej szacownej rocznicy postanowiono opracować  i wydać monografię przedstawiającą dzieje szkolnictwa handlowego  i ekonomicznego na Białostocczyźnie w latach 1900-95, oraz wykonanie  i odsłonięcie tablicy dla uczczenia pamięci byłego dyrektora przedwojennych szkół handlowych Witolda Antonowicza, który aresztowany przez NKWD w 1939 roku zmarł prawdopodobnie w 1940 roku w więzieniu w Mińsku.

Dyrekcja Szkoły i Zarząd Koła Absolwentów wystąpili z apelem do zakładów pracy o udzielenie pomocy finansowej na pokrycie kosztów wydania monografii i tablicy pamiątkowej.

Największą inicjatywę w pozyskaniu sponsorów na ten cel wykazała wiceprzewodnicząca Irena Zwoleńska i tylko jej poświęceniu oraz posiadanym koneksjom w przedsiębiorstwach i instytucjach zawdzięczamy uzyskanie znacznej kwoty na pokrycie kosztów wydania monografii i wykonanie tablicy pamiątkowej już zaprzyjaźnionego ze szkołą artysty rzeźbiarza Stanisława Wakulińskiego – twórcy pomnika Mikołaja Kopernika w holu szkoły.

Uczestnicy V Zjazdu w dniu 7 października 1995 roku przeżywali uroczyste  i podniosłe chwile podczas odsłonięcia tablicy, która została poświęcona przez księży: katolickiego i prawosławnego.

Wśród obecnych znajdowali się wychowankowie dyrektora Antonowicza: prof. Józef Wojtulewski, rotmistrz Kazimierz Michałowski.

I znów, jak przed pięciu laty, część artystyczną obejrzeli uczestnicy w wykonaniu uczennic i uczniów szkoły, potem wspólny posiłek ... i wieczór towarzyski, na którym rej wodził złotousty Edward Folwarski, zobowiązując wszystkich, żeby broń Boże nie zmarli przed VI Zjazdem w 2000 roku, którego sam, niestety, nie doczekał, gdyż zmarł 21 października 1995 roku – dwa tygodnie po V Zjeździe.

Wybrano nowy Zarząd Koła Absolwentów w składzie:

1. Jerzy Koszewski – przewodniczący
2. Zofia Zwoleńska – wiceprzewodnicząca
3. Krystyna Kummer – sekretarz
4. Zofia Tercjak – skarbnik

Członkowie:

1. Henryk Marcinkiewicz
2. Janina Niechwiej
3. Aniela Mazur
4. Jerzy Szaciłowski
5. Jerzy Ryszkowski

Aktualnie przed Kołem stoi nowe wyzwanie – VI jazd z okazji 100-lecia szkoły i powoli przygotowania do tej historycznej uroczystości nabierają rumieńców.

Został powołany Komitet Organizacyjny i opracowany program zjazdu oraz wyznaczony termin: 21-22 października 2000 r., ale jak zwykle w sercu organizatorów powstają pytania: czy dopisze frekwencja?, czy zjazd „wypali”?

Tylko czas przyniesie na nie odpowiedź. 

Koło Absolwentów nie jest stowarzyszeniem ani też nie ma instytucjonalnej formy wymagającej składania deklaracji członkowskiej, legitymacji czy też obowiązku uiszczania składek. Teoretycznie należą do niego wszyscy, którzy od 1900 roku do dnia dzisiejszego otrzymali świadectwo dojrzałości po ukończeniu jednej z tak licznych szkół i dlatego przewodniczący Koła co roku symbolicznie na uroczystości szkolnej z okazji zakończenia edukacji przyjmuje w poczet członków „świeżo upieczone” absolwentki i absolwentów.

Faktycznie zaś na co dzień działa tylko i wyłącznie Zarząd Koła Absolwentów, który załatwia doraźne sprawy i rozwiązuje powstałe problemy, dotyczące oczywiście spraw leżących w jego gestii.

Działalność Koła datująca się od 1958 roku, przypadła na dwa różne systemy polityczno-ekonomiczne: socjalistyczny i kapitalistyczny, i w każdym z nich Zarząd musiał się dostosować pracy organizacji, zjazdów i imprez do ich wymogów  i uwarunkowań. Na zawsze pozostaną mi w pamięci przygotowania do III Zjazdu     w 1985 roku, gdy z ówczesną dyrektorką Panią Krystyną Brzozowską, która włożyła w nie całe swe serce i ogrom wysiłku, jeździliśmy moim samochodem  z zaproszeniami do „notabli” naszego grodu – politycznych, samorządowych i gospodarczych.

Dorobek, dokonania, osiągnięcia i sukcesy Koła to jest temat szeroki jak rzeka i ma ono na swym koncie nie tylko zebrania wśród profesorów i absolwentów znacznych funduszy na budowę pomników i ich renowację: śp. Profesor Marii Sztobryn, Zbigniewa Troczewskiego oraz pielęgnację ich grobów, ale również współudział w zamawianiu mszy za dusze zmarłych profesorów i pracowników administracji szkoły oraz aktywny udział w jej życiu dydaktycznym, naukowym  i kulturalnym.

Wszystkie nasze sukcesy są nieprzemijającą zasługą moich koleżanek  i kolegów, którzy w ciągu 42 lat ofiarnej benedyktyńskiej i wprost tytanicznej, a przy tym zawsze bezinteresownej pracy w służbie „Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Szkolnej” stawali jak jeden mąż na jej zew od wczesnej młodości do ... siwych włosów.

Za swą społeczną pracę nie oczekiwaliśmy żadnych korzyści, orderów czy innych profitów, a największą nagrodą dla nas było spotkanie po latach ze swymi koleżankami i kolegami: radosny nastrój uczestników i ich perlisty śmiech na wieczorkach tanecznych oraz „sto lat” śpiewane dla organizatorów, zawsze na hasło i wniosek Jerzego Ryszkowskiego.

Szkoło, byłaś i jesteś dla nas szkołą naszych marzeń,  drogocenną klamrą spinasz wszystkie pokolenia swych uczniów. Dowodem słuszności tego stwierdzenia mogą być słowa ślubowania, składanego przez pierwszoklasistów podczas IV Zjazdu Absolwentów i Profesorów w 1990 roku. Brzmiały one: „My uczniowie klas pierwszych Zespołu Szkół Handlowo-Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika w Białymstoku, stojąc wobec absolwentów naszej szkoły, grona pedagogicznego oraz samych siebie, na sztandar Twój, Szkoło i na imię Twoje uroczyście ślubujemy ...

Sądzę i zapewne nie jestem w tym odosobniony, iż ślubowanie to było dla nas największą nagrodą, za nasz zbożny trud i wysiłek dla chwały naszej ukochanej szkoły.

Dziękuję w swym imieniu wszystkim moim koleżankom i kolegom, którzy zawsze wspierali mnie i aktywnie współpracowali ze mną jako przewodniczącym, nie szczędząc swego czasu przy organizacji pięciu udanych zjazdów, a następnie ... potu na tanecznym parkiecie.

Szczególnie gorąco, z głębi swego serca dziękuję skarbniczce Zofii Tercjak, która przez 42 lata zawsze stała u mego boku i tak oszczędnie i racjonalnie wydawała nasze składkowe pieniądze, że zawsze zostało na następny zjazd.

Dziękuję również „15 latkom”: wiceprzewodniczącej Irenie Zwoleńskiej, niezrównanej zdobywczyni majętnych sponsorów i sekretarzowi Krystynie Kummer – kronikarce naszych dokonań oraz wszystkim dyrektorom, profesorom, pracownikom administracyjnym i członkom wszystkich pięciu zarządów Koła, komitetów organizacyjnych, którzy wnieśli swój cenny wkład i cegiełkę w działalność i organizację zjazdów na chwałę naszej szkoły i przesłanie dla przyszłych pokoleń absolwentów.

Bóg Wam zapłać.

Przewodniczący Koła Absolwentów